Reisverslag: Olavspad

De staafkerk van Ringebu (N) als symbool voor de definitieve overwinning van een kanker.

Deze zomer ben ik met Jozef B. 14 dagen gaan stappen in Noorwegen, langs het Olavspad, een pelgrimsroute naar het noorden van Oslo naar Trondheim.

Een tocht waar ik heel lang naar uitgekeken heb. Voor mij was het immers niet zomaar een wandeltocht maar een heel bewuste keuze om het leven te vieren, meer bepaald de definitieve overwinning van een kanker. Waarom ik juist deze staafkerk heb uitgekozen als symbool van mijn overwinning is een lang verhaal, waarvan de oorsprong meer dan 25 jaar teruggaat in mijn leven. En zoals je zult merken : het is een combinatie van bewuste keuzes en toevalligheden. Hier zit meer achter, denk ik dikwijls bij mezelf… als je begrijpt wat ik bedoel.

Zomer 1992. Na 7 zomervakanties in Denemarken met mijn ouders en mijn broer was het tijd om nog meer noordwaarts te trekken op vakantie. In Noord-Denemarken hadden we tijdens één deze vakanties vanuit ons vakantiehuisje de schepen naar Noorwegen zien varen. En zo groeide het verlangen om ook eens dit land te bezoeken. Ik had al één en ander gelezen over het prachtige fjordenlandschap en dat wakkerde mijn verlangen aan.

In juli 1992 was het dan zover en had ik samen met mijn broer een rondreis van 8 dagen geboekt door Zuid-Noorwegen en het fjordengebied. En alle verwachtingen werden ingelost. Ja, het was liefde op het eerste gezicht. Sinds die dag is Noorwegen mijn lievelingsbestemming voor een prachtige natuurvakantie. Indrukwekkende landschappen, waar je je als mens zo klein voelt. Prachtig spel van licht en klank. Helderblauwe (zuivere) lucht waar wolkenformaties de mooiste witte contouren als tekeningen van Gods hand laten zien. Met op de achtergrond (of voorgrond) het donderend lawaai van watervallen die zich te pletter storten in de het fjordenwater. En heb je al eens de pech van een regenbui dan is er veel kans dat je naderhand een prachtige regenboog ziet. Het verhaal van Noah en de zondvloed is in Noorwegen nooit veraf.

Zomer 1994. De eerste reis smaakte naar meer. In 1994 deden mijn broer en ik een tweede, meer uitgebreide rondreis van 14 dagen in het fjordengebied. Ook delen van het Olavspad hebben we toen met de bus doorkruist.

Zomer 1995. Waar het goed vertoeven is, daar keer je graag terug. Een jaar later zat ik opnieuw in Noorwegen. Dit keer was ik met een heel fijne jongerengroep (+23) op reis met Jeka. We verbleven een goede twee weken in het Hallingdal (Ål). En… derde keer beste keer. 'Onze' Jozefa was er de regioverantwoordelijke en onder haar deskundige organisatie beleefden we 14 onvergetelijke dagen. Tot op vandaag herinner ik me nog vele uitstappen van toen. Het werd de mooiste reis uit mijn leven.

Zomer 2000. Na 3 vakanties in het fjordengebied van Zuid-Noorwegen was het tijd om nog meer noordwaarts te trekken. Mijn broer en ik hadden het vliegtuig geboekt naar Tromsø en vandaar hadden we een auto gehuurd voor een 8-daagse rondreis met ons tweeën in het meest noordelijke gedeelte van Europa. Het was twee dagen rijden naar de Noordkaap. Nog zo'n ultieme ervaring. Je staat op het meest noordelijke punt van Europa en kijkt de verte in : voor je ligt de Barentszee. Met daarin Spitsbergen en nog verder… de Noordpool. Dan besef je echt hoe klein je bent. Vervolgens scheepten we in op de ferryboten van de Hurtigruten vanuit Honningsvåg voor een 2-daagse cruise naar de Lofoten. De Lofoten is een prachtige ongerepte eilandengroep boven de Noordpoolcirkel, nog zo'n "must seen" van Noorwegen. 2 dagen verbleven we in deze ongerepte natuur en gingen eveneens op Walvissafari. Walvissen hebben we inderdaad gezien (vooral hun staart als ze terug de oceaan induiken) en het was een machtig zicht. Komt daar nog bij dat we gedurende de ganse reis konden genieten van de middernachtzon. Nog zo'n natuurfenomeen waar je even bij stilstaat. Vanzelfsprekendheden zoals de afwisseling van dag en nacht blijken relatief te zijn.

Toen we tijdens de terugreis op de luchthaven van Tromsø even moesten wachten op ons vliegtuig, zagen we op het infobord de vlucht naar Svalbard aangekondigd: de hoofdstad van Spitsbergen. Hoe zou het daar zijn, dacht ik bij mezelf. Kom ik daar ooit nog eens.

Kortom, na deze reis is Noorwegen zowat mijn tweede thuis geworden. Ondertussen kon ik al een aantal woorden Noors lezen en begrijpen. Spreken zal wel altijd te hoog gegrepen zijn. Als mensen vertellen over Noorwegen, begint het bij mij steeds te kriebelen.

Najaar 2011. Jozef Bouwens, die ondertussen voorzitter geworden was van +23 (zie mijn reis van 1995) wou met de groep nog eens naar Noorwegen op reis gaan, ditmaal naar het Hemsedal. Dat moest hij mij geen tweemaal zeggen. Onmiddellijk schreef ik mij in. Wat wou ik graag nog eens naar 'mijn' Noorwegen.

Februari 2012. Ik zie ons daar met zijn drieën (Jozef, ikzelf en Jozefa) nog altijd zitten om de reis naar het Hemsedal te plannen. Het zou een fantastische reis worden, dat wist ik zeker.

Maart 2012. En opeens kwam, redelijk onverwacht, het zware verdict. Kanker… Eerst dacht ik nog : dat lossen we gauw op voor de reis, maar helaas… voor ik het wist zat ik op de roetsjbaan van een kankerbehandeling. Bestraling, chemo, operatie, en alles wat er bij komt kijken.

Daar ging mijn reis naar Noorwegen, waar ik zo naar uitkeek. Het werd zwaar.

Zomer 2012. Terwijl mijn vrienden in Noorwegen zaten, lag ik in de kliniek, herstellend van een zware operatie. Ik herinner me ook nog steeds die zondagavond. Ik was nog even aan het dommelen en rusten en plots ging de telefoon. Het was Jozef op de terugreis. Hij wou even horen hoe het met mij was en vertelde over de mooie reis. Wat had ik er graag bij geweest. Maar ik was enorm dankbaar dat hij mij niet vergeten was.

En daarna. …

Zoals ik al zei, reeds van bij het zware verdict was mijn ingesteldheid : "Dit lossen we hier even op en we gaan verder". Maar het werd uiteindelijk veel lastiger dan ik verwacht had. Uiteindelijk heeft de behandeling ongeveer een jaar geduurd (van maart 2012 tot februari 2013) met ook nog 12 chemokuren om de 2 weken na de operatie. Maar ik liet de moed niet zakken. Het doet je wel nadenken over je leven. Het heeft bij mij een klik gemaakt. Om bewuster en gezonder te leven. Met een zittend beroep, was het hoogtijd om wat meer te bewegen. Maar sportief ben ik niet. Wel had ik – alweer dankzij Jozef – de vreugde van het wandelen ontdekt. Wandelen werd een deel van mijn leven. Ik werd lid van Grote Routepaden (www.groteroutepaden.be ) en probeer sindsdien maandelijks toch een mooie wandeling mee te pikken langs de prachtige rood-witte paden. Stelselmatig voerde ik de dagafstand op en in 2017 was ondertussen mijn dagmaximum geklommen tot 30 km.

Ondertussen kreeg ik ook het tweemaandelijks tijdschrift 'Op Weg' van de GroteRoutepaden in de bus. Ik verslond alle artikels over wandelen van het eerste tot het laatste. In één van de eerste nummers die ik kreeg stond een mooi verslag van het Olavspad. Het is een wandelroute, of beter een pelgrimsroute van Oslo naar Nidaros (= de oude naam voor Trondheim) over 643 km. Nidaros behoorde met Santiago de Compostela, Rome en Jeruzalem tot de vier belangrijkste bedevaartsoorden van de Middeleeuwen. Sinds 1997 is deze route opnieuw toegankelijk gemaakt voor de hedendaagse wandelaar.

Toen ik dit artikel las begon het opnieuw te knagen. Wat moet dat een mooie wandeling zijn, voor een groot stuk langs het traject dat ik met de bus in 1994 had afgelegd. Maar niets voor mij, dacht ik. Trouwens ook al was ik een fervent wandelaar geworden, een lange afstandsstapper was ik niet. Ik hield van een goede dagtocht, maar vooral ook  van een goed bed 's nachts of op reis. Dus niets voor mij. Trouwens wie begint er nu op zijn55^e ineens te gaan trekken met de rugzak. Midlifecrisis misschien ? Dus het verlangen werd even snel opgeborgen als het opgekomen was. Het zou blijven bij die mooie herinnering uit 1994 en dit leuke artikel,…dacht ik. Maar dat was even buiten Jozef gerekend.

Oktober 2017. "Heb je zin om met mij het Olavspad eens te wandelen ?", vroeg Jozef mij op het Open Hart-weekend. Ik wist niet wat ik hoorde. Kon Jozef gedachten lezen ? Diep in mij had ik dat verlangen, maar praktisch zag ik dit echt niet zitten. "Ik heb er over gelezen", zei Jozef, "en ik heb wel zin. Maar in deze streek is het niet zo eenvoudig om je te bevoorraden". "Ja dat weet ik", antwoordde ik. "Dat is juist het probleem". Maar Jozef zit steeds boordevol ideeën en als hij iets in zijn hoofd heeft dan gaat hij ervoor. We praatten op het weekend nog wat over het Olavspad. En stilaan begon ik te denken. "Waarom niet, onder het motto : noem niets onmogelijk wat je niet geprobeerd heb." Op dat vlak ben ik iets terughoudender dan Jozef, maar de interesse en het verlangen was gewekt. Sinds dat weekend, was het Olavspad een MOGELIJKHEID geworden die ik verder wou uitdiepen.

Vandanaf gingen Jozef en ik op zoek naar informatie. Er bestond blijkbaar een heel goede wandelgids over het Olavspad. Een heel gedetailleerd boek, met routebeschrijvingen, wandelkaartjes, overnachtingsplaatsen, … noem maar op. Het was geschreven door Ria Warmedam die zelf de pelgrimsroute heeft afgestapt. Ik kocht me al snel het boekje en verdiepte me in alle info. Ik ben zo iemand die niet graag onvoorbereid op reis vertrok. 2 weken zou onze vakantie duren en het werd even zoeken naar het juiste traject dat we in de veertien dagen konden afleggen. Vermits het voor mij de eerste keer was dat ik met de rugzak zou stappen wou ik me niet forceren. 12 stapdagen van ongeveer 20 km + 1 rustdag + 1 dag citytrip om Oslo te verkennen. Zo kwam ik uit op een totale afstand ongeveer 200-250 km. We kozen de staafkerk van Ringebu als eindpunt omdat tot daar de afstand zeker haalbaar moest zijn. Staafkerken in Noorwegen kende ik van mijn vorige reizen naar Noorwegen en deze had wel iets speciaals. Dat werd dan ons eindpunt. En ik dacht ineens bij mezelf…

• In 2012 kon ik met Jozef niet mee op reis door mijn kankerbehandeling.
• Jozef vraagt me nu om opnieuw naar Noorwegen te gaan.
• Dit wordt een reis, een tocht, waarbij ik mijn grenzen verleg, vermits ik nog nooit zo ver en zo lang met de rugzak had gestapt.

Sindsdien wist ik het. Dit wordt een tocht met een heel grote symbolische waarde voor mij. De staafkerk van Ringebu werd sinds dat moment, niet alleen het einddoel, maar ook het symbool van het verleggen van mijn grenzen, van het herwinnen van mijn gezondheid, van de overwinning van mijn kanker.

Februari 2018 : Zoals elk jaar was er in februari de fiets- en wandelbeurs in Flanders Expo te Gent. Mar dit jaar was het wel een heel speciale editie. Er was een lezing van Ria Warmedam die haar verhaal kwam vertellen over haar Pelgrimstocht langs het Olavspad. Toeval ? Dat konden Jozef en ik niet missen. We zouden een schat aan informatie verkrijgen uit eerste hand. En dat werd het ook. Mooie beelden met heel wat praktische tips over bevoorrading en slaapgelegenheden, deden ons verlangen alleen maar toenemen. Ria had zelfs pelgrimspassen bij ! In zo'n pelgrimspas kan je overal stempels laten zetten van de plaatsen waar je langs komt. Een pelgrimspas vol stempels is als het ware het diploma van je pelgrimstocht. We kochten er natuurlijk elk één. Nu werd het wel echt ! Terloops pikten we nog een workshop mee over het ideaal vullen van een trekkingsrugzak. Ja, voor mij was dat volledig nieuw.

Op de terugweg met de tram naar Gent-Sint-Pieters kreeg ik nog een verrassing van formaat ! Opeens stond in de overvolle, drukke tram Ria Warmedam naast mij. Toeval ? Zo had ik de kans voor nog een persoonlijk gesprek. Wat ben ik toch een gelukzak in het leven !

Eens thuis werden de plannen alleen maar concreter. Vliegtickets werden besteld. De treinreis voor de eerste dag en de terugreis. De eerste en laatste overnachting. Ja nu was het wel echt heel concreet.

Maar soms kwam twijfel terug boven. Ja, meermaals vroeg ik mij af : "Waar begin ik toch aan ?".

Heel wat vragen kwamen bij mij op :

• Hoe zou mijn lichaam reageren bij zo'n dagen stappen ?
• Worden mijn knieën niet teveel belast ? Het parcours was wel niet bergachtig maar af en toe ztaen er wel dagen in met 200m-300m hoogtemeters stappen ?
• Zou ik wandelstokken moeten gebruiken ?
• Hoe zal dat meevallen in een kleine tent voor de eerste keer ?
• 14 dagen met zijn tweeën op stap ! Hoe zou dit verlopen ? Zouden er spanningen komen ?

Maar steeds was het verlangen (veel) groter dan de twijfel.

Langzaam maar zeker kwam het vertrek dichterbij. Nog een laatste tip van Jozef : "Rugzak maximum 1/10 van je lichaamsgewicht (zonder eten en drinken)". Dit betekende voor mij ongeveer 8 kg. Dat was nog wat puzzelwerk. Maar het lukte. En het zou later blijken dat het de perfecte keuze was.

En voor we het wisten zaten we op het vliegtuig naar Oslo,ik met een klein hartje en met nog twijfels. Maar Jozef en ik vulden elkaar op sommige vlakken aan. Terwijl hij de expert was in langeafstandstochten, was ik de man met wat kennis van Noorwegen. Ik wist min of meer welk landschap mij te wachten stond, en dat we moeilijk verloren konden lopen.

De start van de tocht mocht er echt wel zijn. We sliepen in een oude pastorij, heel mooi gerestaureerd. De volgende morgen begonnen we aan onze tocht : een prachtige route langs het Mjøsameer en Gudbrandsdal. Einddoel : 220 km verder, de staafkerk van Ringebu. Zou dat lukken ?

Maar alles viel wonderwel mee. We begonnen met een bewolkte lucht, maar al gauw kwam de zon erdoor. En ze bleef ons quasi heel tijd vergezellen met aangename temperaturen. Ideaal wandelweer, dag na dag. Toeval ? We stapten dag na dag een goede week lang en het werd een fantastische tocht. We genoten van wat de natuur ons te bieden had :

• Een zwempartijtje in helder water te midden de natuur;
• Een rustpauze bij een fantastisch uitzicht over het dal;
• Overnachten op de mooiste plekjes, nu eens met wat meer luxe in een hotelletje of een jeugdherberg, dan weer heel eenvoudig in de tent of in de blokhut;
• Soms een heel eenvoudige picknick met brood en kaas, dan weer een uitgebreid ontbijtbuffet in een 4 sterrenhotel of een heerlijk middagmaal in een restaurant onderweg;
• en… heel veel tijd voor persoonlijke meditatie, tijdens de mantra van het stappen. Stappen, alleen en in stilte is voor mij altijd een vorm van mediteren : je hoofd leegmaken, tot rust komen.

Kortom, het werd een tocht vol afwisseling. We leefden op het ritme van de natuur. We stonden op bij het krieken van de dag en gingen steeds moe maar voldaan slapen om de volgende dag terug goed uitgerust te zijn. Het werd de meest ontspannende vakantie uit mijn leven, en dat terwijl ik nog nooit zoveel twijfel had vooraf over een vakantie. Zorgen maken om te eten hoefde niet. We hadden altijd eten op zak en wisten dat we ons op tijd konden bevoorraden. Zorgen over een slaapplaats hoefde ook echt niet. Met het mooie weer en prachtige landschap en de tent mee, zouden we wel een mooi plekje vinden.

Jozef had trouwens nog voor een verrassing gezorgd. Hij had een "boekje" bij met de brieven van Paulus. Elke morgen hielden we na een goed uur wandelen onze "ochtendbezinning", soms op plaatsen met een prachtig uitzicht. We lazen de tekst van de dag en deelden wat deze tekst voor ons betekende en hoe we die konden toepassen in ons leven. Het werden zeer dierbare momenten, waar we veel konden toevertrouwen aan elkaar. K3 zong ooit "Je hebt een vriend…". Nu pas begreep ik die woorden ten volle. Voor mij was dit nog een Godsgeschenk van de reis.

Het stappen ging wonderwel. Dag na dag stapten we gemiddeld 30 km en na een goede 8 dagen hadden we ons einddoel bereikt en kwamen we aan de kerk van Ringebu. Pelgrims mogen gratis het interieur bewonderen. De Ringebu staafkerk is een toeristische trekpleister. Maar toen wij de kerk binnenstapten… waren wij helemaal alleen. Toeval ? Een aangrijpend moment. De tranen kwamen in mijn ogen. Ik voelde het tintelen over mijn lichaam. Ik had het gehaald ! Ja, nu kon ik echt wel geloven dat ik mijn kanker overwonnen had. Ik was heel dankbaar. We zongen het "Ubi caritas" en "Het gedenk". Dit moment blijft voor altijd in mijn geheugen gegrift.

Maar vermits alles zo vlot verlopen was, hadden we nog enkele dagen extra voor de boeg om verder te stappen. Ook al hadden we ons doel voor dit jaar bereikt, het Olavspad was nog lang niet teneinde. We stapten na Ringebu gewoon verder tot Dovre, het laatste dorpje in het dal waar het Olavspad langs kwam, alvorens de Dovrefjell over te steken. We hadden uiteindelijk meer dan 300 km gewandeld. 100 km meer dan voorzien.

Vanuit Dovre duurde het met de trein 4 uur eer we ons beginpunt opnieuw bereikten. Dan pas besef je welke afstand je hebt afgelegd. We sloten onze vakantie af met een citytrip van enkele dagen in Oslo. Het werd een prachtige afsluiter. Maar het afscheid was niet definitief. Volgend jaar komen we terug om de overige 300 km te stappen en om het eigenlijke doel van het Olavspad : de kathedraal van Trondheim te bereiken.

Ik kijk heel tevreden terug op deze fantastische reis. Niet alleen omwille van mijn persoonlijke prestatie, maar ook om de fantastische ervaringen : de veel plezierige momenten, de uurtjes kaartplezier om de rustmomenten (vooral 's avonds) op te vullen.

Ik kijk al uit naar volgend jaar. Dat wordt een nieuwe uitdaging met de tocht over de Dovrefjell, meer dan 1000 meter hoog. Maar… "Noem niets onmogelijk wat je niet geprobeerd hebt !"

Ik kom tevreden terug. Waar heb ik dit nog gehoord ? 

En tot slot. Een tweetal weken na de reis had ik nog een volledige colonscopie. Ik had er het volste vertrouwen in. Na zo'n reis, waar ik mijn grenzen had verlegd, kon de uitslag niets anders dan positief zijn. Toen de darmspecialist, met wie ik het ganse traject van mijn kanker en genezing heb afgelegd, binnenkwam, vroeg hij mij : "Ben jij al ooit eens slechtgezind geweest ?". Een glimlach kwam op mijn lippen. Eén van de mooiste complimenten uit mijn leven. En dan nog gezegd van een dokter die je meestal ziet op de moeilijke momenten in je leven. Maar het is waar. Ik heb de moed nooit laten zakken. De uitslag van het onderzoek was heel goed over de ganse lijn. Ik was een gelukkig mens. Na de persoonlijke overwinning, volgde voor mij ook de medische overwinning. Dat moest gevierd worden ! Met een ferme steak bearnaise in de cafetaria van het ziekenhuis. Nog nooit heeft een steak mij zo gesmaakt als toen. Na mijn persoonlijke overwinning in de staafkerk van Ringebu, was dit voor mij ook een medische overwinning.

Moet ik nu op mijn lauweren rusten ? Nee, een mens moet altijd op zijn hoede zijn. Maar de kanker heeft bij mij wel een klik in mijn hoofd gemaakt om gezonder te leven en meer te bewegen. En door mijn keuze voor het wandelen heb ik al zoveel mooie ervaringen opgedaan. Het klinkt raar. Maar soms ben ik dankbaar dat ik kanker heb gehad, want het heeft mijn ogen geopend. Dit is niet de eerste keer dat ik dat mag ervaren. Ook uit de pijnlijkste momenten in je leven kan er iets moois groeien. "Moeilijkheden worden mogelijkheden. Of is het God die met je meegaat ?

Een warme sjaloom aan iedereen.

Paul Zeebroek.